ВИТАМИНИ
Витамините се компоненти што се неопходни за правилно функционирање на живите организми, и кои не може да се синтетизираат во нашите тела, туку ги земаме директно преку храната. Според хемискиот состав, витамините не може да се класифицираат бидејќи тешко се наоѓаат сличности во нивните структури. Единствениот начин на кој може да се класифицираат витамините е според нивната растворливост во вода и масла. Витамини растворливи во вода:
Витамин C,
Витамини од B - група,
Biotin,
Niacin,
Пантотенска киселина.
Витамини растворливи ви масти и масла се A, D, E, K.
Витамините се откриени дури на почетокот на 20 - тиот век.
Биохемичарот Casimir Funk им го дал во 1911 година името „Vitamin“ (vita = живот, amin = азотна група)
Заедничко својство на сите витамини:
СИТЕ ВИТАМИНИ СЕ ТЕРМОЛАБИЛНИ соединенија, односно се распаѓаат доколку бидат загреани на повисоки температури (повисоки од 60ºС)
Витамини од B-групата
B1 (Thiamin), B2 (Riboflavin), B6 (Pyridoxin), B12 (Cobalamin), фолна киселина, Biotin, Niacin, пантотенска киселина.Некои од овие витамини имаат функции како коензими при синтезата на јаглеводороди, протеини и масти и масла
некои од овие витамини може да трансферираат електрони, водородни јони, CO2 и други мали молекули
голем број од овие витамини се антиоксиданти.
Витамин Б1 - ТИАМИН
- Витамин за добри и ладни нерви -
- Витамин за добри и ладни нерви -
Функции на Б1
Активната форма на витаминот Б1 има функција на коензим со - carboxylase. Учествува во различни хемиски процеси,особено во метаболизмот на јаглехидратите.Овој витамин е витамин што е помага за претворање на храната во енергија.
ВИТАМИН Б2 - РИБОФЛАВИН
Функции на Б2:
Заедно со другите витамини од групата Б, витаминот Б2 го стимулира развојот и регенерацијата на ткивата, а помага и при процесите на добивање на енергија од јаглехидратите. Помага и во правилниот раст и развој на кожата, и при продукцијата на црвени крвни клетки Б2 е составен дел на коензимите флавин мононуклеотид и флавин аденин динуклеотид кои се дел од есенцијалните компоненти што учествуваат во процесите на трансфер на електрони при добивањето на АТП.Дневна неопходна доза на Б2 - 1,6 mg.
Овој витамин е неопходен за развој на здрава кожа и здрав вид. Недостатокот од овој витамин предизвикува првенствено појава на катаракта - помрачување на видот и појава на мрежа на
зеницата од очите. Недостатокот на овој витамин првенствено се манифестира преку појава на црвенило на јазикот.
ВИТАМИН Б6-пиридоксин
Функции на витаминот Б6
Витаминот Б6 е важен за правилното функционирање на
голем број на мозочни функции.
Битен фактор е и при формирањето на црвените крвни клетки.
Игра огромна улога при синтезата на протеините во телото, како
и при синтезата на антитела што го поддржуваат имунолошкиот
систем. Дневната потребна доза од Б6 е 2 mg кај возрасните.
Недостаток од витамин Б6: Бидејќи го има во значителни количини во храната, ретки се болестите што се предизвикани од недостаток на витаминот Б6.
Најчесто, при недостаток од овој витамин доаѓа до појава
на симптоми на благо ментално пореметување, а обично
појавата на дерматолошки заболувања (поцрвенување на
кожата) се предзнак дека имаме недостаток од овој витамин.
голем број на мозочни функции.
Битен фактор е и при формирањето на црвените крвни клетки.
Игра огромна улога при синтезата на протеините во телото, како
и при синтезата на антитела што го поддржуваат имунолошкиот
систем. Дневната потребна доза од Б6 е 2 mg кај возрасните.
Недостаток од витамин Б6: Бидејќи го има во значителни количини во храната, ретки се болестите што се предизвикани од недостаток на витаминот Б6.
Најчесто, при недостаток од овој витамин доаѓа до појава
на симптоми на благо ментално пореметување, а обично
појавата на дерматолошки заболувања (поцрвенување на
кожата) се предзнак дека имаме недостаток од овој витамин.
Витамин Б12 - кобаламин - единствен витамин што содржи метал – Со (кобалт) во својот состав.
Функции на витаминот Б12:
Овој витамин е многу важен во метаболизмот на формирањето
на црвени крвни клетки и за правилно функционирање на
централниот нервен систем.
Друга Важна функција: Б12 е есенцијален коензим при синтезата на ДНК.
Овој витамин е многу важен во метаболизмот на формирањето
на црвени крвни клетки и за правилно функционирање на
централниот нервен систем.
Друга Важна функција: Б12 е есенцијален коензим при синтезата на ДНК.
Недостаток на Витамин Б12:
Бидејќи овој витамин е битен за формирањето на црвени крвни клетки, недостатокот од овој витамин е спроследен со појава на анемија (слабокрвност), намален имунитет, појава на бубрежни заболувања и сл.
Бидејќи овој витамин е битен за формирањето на црвени крвни клетки, недостатокот од овој витамин е спроследен со појава на анемија (слабокрвност), намален имунитет, појава на бубрежни заболувања и сл.
Главни пореметувања и болест поради недостаток на витамините од групата Б се:
- Анемија(слабокрвност),
- Измореност и проблеми со концентрација,
- Парализа,
- Воспаленија на кожата,
- Губење на апетит,
- Диареа и повраќање.
- Измореност и проблеми со концентрација,
- Парализа,
- Воспаленија на кожата,
- Губење на апетит,
- Диареа и повраќање.
Витамин C или АСКОРБИНСКА КИСЕЛИНА - еден од најбитните витамини.
Влегува во изградбата на колаген (Prolin - Hydroxyprolin).
Ресорбира железото (Fe3+ - Fe2+).
Го зајакнува имуниот систем (леукоцити, антитела).
Го спречува формирањето на нитрозоамини (предизвикувачи на рак).
Антиоксидант (ловец на штетни радикали).
Штити од алергии, канцер, инфаркт.
Ресорбира железото (Fe3+ - Fe2+).
Го зајакнува имуниот систем (леукоцити, антитела).
Го спречува формирањето на нитрозоамини (предизвикувачи на рак).
Антиоксидант (ловец на штетни радикали).
Штити од алергии, канцер, инфаркт.
Витаминот С - аскорбинска киселина е релативно силно редукционо средство (дехидроксиаскорбинска киселина).
Дневна доза: 75mg/ден.Недостаток на витамин С предизвикува СКОРБУТ
(порано: морнарска болест), премореност, болки во коските
и телото, проблеми со имуниот систем, крварења, паѓање на забите, омекнување на коските, оштетувања на кожата.
(порано: морнарска болест), премореност, болки во коските
и телото, проблеми со имуниот систем, крварења, паѓање на забите, омекнување на коските, оштетувања на кожата.
За да се спречи скорбутот доволни се 10mg Vitamin C /ден
ВИТАМИНИ РАСТВОРЛИВИ ВО МАСТИ И МАСЛА
ЗАЕДНИЧКО СВОЈСТВО НА ОВИЕ ВИТАМИНИ Е ТОА ШТО СИТЕ СЕ НЕРАСТВОРЛИВИ ВО ВОДА А ЛЕСНО СЕ РАСТВОРААТ ВО МАСТИ И МАСЛА.
ЗАЕДНИЧКО СВОЈСТВО НА ОВИЕ ВИТАМИНИ Е ТОА ШТО СИТЕ СЕ НЕРАСТВОРЛИВИ ВО ВОДА А ЛЕСНО СЕ РАСТВОРААТ ВО МАСТИ И МАСЛА.
НАЈЛЕСНО ЌЕ ГИ ЗАПАМТИМЕ ЧЛЕНОВИТЕ НА ОВАА ГРУПА НА ВИТАМИНИ ПО СИНТАКСАТА Д Е К А или К А Д Е.
Витамин A (Retinol)
Функции
Кај очите: учествува во градбата на Rhodopsin (овозможува препознавање на боите и препознавње на темно и светло).
Учествува во градба и развој на кожата, забите и мекото коскено ткиво.
Антиоксидант - ловец на штетни радикали.
Дневна доза: 1 г/ ден.
Болести поради недостаток на Витамин А:
Ноќно слепило и целосно слепило (Xerophtalmie), оштетувања на кожат и појава на канцерогени заболувања.
Ноќно слепило и целосно слепило (Xerophtalmie), оштетувања на кожат и појава на канцерогени заболувања.
ВИТАМИН Е- токоферол
Извори на витамин E:
Витамин E
Функции:
Ловец на штетни радикали - потенцијален лек против канцери.
Ја регулира и коагулацијата на крвта, го подобрува снабдувањето на клетките со кислород/
Ловец на штетни радикали - потенцијален лек против канцери.
Ја регулира и коагулацијата на крвта, го подобрува снабдувањето на клетките со кислород/
Симптоми поради недостаток на витамин Е:
Болки во мускулите, забавени рефлекси, пречки во сексуален живот, појава на грчеви, пореметувања на концентрацијата, чувство на замор.
Болки во мускулите, забавени рефлекси, пречки во сексуален живот, појава на грчеви, пореметувања на концентрацијата, чувство на замор.
ВИТАМИН Д - калциферол
Витамин D
Функции
Ја регулира количината на калциум и количеството на фосфор. Игра главна улога во изградбата на коските.
Ја регулира количината на калциум и количеството на фосфор. Игра главна улога во изградбата на коските.
Болести поради недостаток:
Рахитис, деформација на градната коска, оштетувања на коските, омекнување на коските кај возрасните.
Извори на Витамин D:
Сонцето е неопходно за да дојде до синтез на активен витамин D.
Болести поради недостаток од витамин D: рахитис, ревматизам, остеопороза, кифоза.
ВИТАМИН K
Функции:
Неопходен за згрутчување и коагулација на крвта, ловец на високореактивни радикални честички.
Неопходен за згрутчување и коагулација на крвта, ловец на високореактивни радикални честички.
Симптоми поради недостаток на витамин К:
Крварење на нос, тешкотии при запирање на крварењата, спонтано крварење во внатрешните органи.Извори на Витамин K |
Подготвиле: Кристина, Ивана, Рената, Бојана.